Dr Rafał Siuda, pracownik Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego poinformował nas o dokonaniu nowego odkrycia w Miedziance. Na starych hałdach pogórniczych znalazł próbki geologiczne, w których występuje nieznany dotąd nauce minerał. Po wykonaniu badań i przedstawieniu tego minerału Międzynarodowej Komisji ds. Nowych Minerałów został on zatwierdzony pod nazwą borzęckit.

Poniżej fragment opracowania dr Rafała Siudy- zachęcamy do lektury!

Niewielka wieś Miedzianka, położona u podnóża Rudaw Janowickich na Dolnym Śląsku jest miejscowością o niezwykle długiej i interesującej historii górnictwa. W tutejszych kopalniach od XII wieku aż do połowy XIX wieku eksploatowano rudy miedzi, srebra, ołowiu, żelaza i uranu. Występująca tu mineralizacja rudna zawierająca okruszcowanie uranem związana jest z gorącymi roztworami pochodzącymi z granitoidowego masywu Karkonoszy. Roztwory te migrowały poza stygnący masyw karkonoski i wnikały w szczeliny przecinające skały metamorficzne stanowiące okrywę granitu. Z roztworów tych krystalizowały zróżnicowane paragenezy minerałów kruszcowych. Spośród nich jedną z najciekawszych jest nieskotemperaturowa parageneza złożona z uraninitu (UO_2-3) i klausthalitu (PbSe). W wyniku późniejszych procesów wietrzenia minerały te ulegały rozkładowi. Utlenianie uranu zawartego w uraninicie prowadziło do uwalniania jonów uranylowych (UO₂)²⁺. Produktem rozkładu klasuthalitu były jony Pb²⁺ oraz jon seleninowy (SeO₃)^2-. W sprzyjających warunkach geochemicznych produkty utleniania uraninitu i klausthalitu ulegały związaniu w nowym, nieznanym dotychczas nauce, minerale – borzęckicie Pb(UO₂)₃(SeO₃)₂O₂ · 3H₂O.

Borzeckit tworzy bardzo drobne, dochodzące do 10 μm wielkości cienkotabliczkowe kryształy, które widoczne są dopiero przy użyciu mikroskopu elektronowego. Kryształy te tworzą wachlarzowate lub promieniste agregaty o żółtej barwie. Niekiedy zrastają się one ze sobą pokrywając powierzchnię kilku mm², dzięki czemu minerał ten (w przeciwieństwie do większości odkrywanych obecnie nowych minerałów) można bez trudu dostrzec gołym okiem. Skupienia borzęckitu narastają w szczelinach zwietrzałego uraninitu przerastającego się z klausthalitem i selenem rodzimym. Borzęckitowi towarzyszą zmienne ilości uranofanu, trögerytu i foumaierytu.

Opisanie i wprowadzenie do świata nauki nowego minerału nie jest proste. Należy wykonać cały szereg specjalistycznych badań obejmujących m. in. określenie składu chemicznego i struktury kryształów nowego minerału. Wykonanie kompletu badań zajęło nam kilka lat. W badaniach tych uczestniczył Rafał Siuda z Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego, Łukasz Kruszewski z Instytutu Nauk Geologicznych PAN oraz Travis A. Olds z Section of Minerals and Earth Sciences, Carnegie Museum of Natural History w Pittsburgh, Pennsylvania, USA.

Nazwa minerału honoruje postać Roberta Borzęckiego (ur. 1964) znanego polskiego kolekcjonera minerałów i znawcę historii dolnośląskiego górnictwa rud metali (…)

Fot. Rafał Siuda, Travis A. Olds