Jedną z pięciu kampanii prewencyjnych Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w 2022 roku, jest hasło: „Mądrze postępujesz, wypadku nie spowodujesz” której celem jest wskazanie rolnikom zagrożeń wypadkowych związanych z użytkowaniem urządzeń i maszyn rolniczych, sposobów ich likwidowania, a w konsekwencji zmniejszenie liczby wypadków z ich udziałem.

Wszelkie maszyny czynią pracę człowieka lżejszą i wydajniejszą. Trudno w ogóle dziś sobie wyobrazić gospodarstwo rolne bez żadnych maszyn. Mechanizacja prac niesie jednak ze sobą wiele zagrożenia dla zdrowia i życia rolników - jeżeli maszyny są źle użytkowane, niewłaściwie skonstruowane lub zużyte czy niekompletne, może to prowadzić do wypadków przy pracy.

Z danych KRUS wynika, że rocznie wiele osób doznaje urazu podczas pracy z maszynami i urządzeniami, a kilkanaście nawet traci życie.

Rolnik narażony jest podczas pracy z maszynami na:

- pochwycenie lub skaleczenie przez ruchome części,
- uderzenie przez zerwany element – pas, linę, łańcuch,
- przygniecenie przez przewożony materiał lub maszynę (np. podczas sprzęgania),
- upadek, przejechanie, potrącenie.

Najczęstszymi przyczynami niebezpiecznych zdarzeń są:

- zły stan techniczny maszyn, szczególnie brak osłon i hamulców;
- użytkowanie maszyn i urządzeń, aż do całkowitego ich zniszczenia, maszyn własnej produkcji, nierzadko wykonanych z części złomowanych, zużytych, a także remontowanie i naprawianie we własnym zakresie, bez kwalifikacji, zaplecza warsztatowego i odpowiednich narzędzi;
- manipulowanie przy maszynach będących w ruchu;
- popychanie materiałów bezpośrednio rękami;
- zbyt luźny ubiór.

Rolnik narażony jest również na :

- pochwycenie lub skaleczenie przez ruchome części,
- uderzenie przez zerwany element – pas, linę, łańcuch,
- przygniecenie przez przewożony materiał lub maszynę (np. podczas sprzęgania),
- upadek, przejechanie, potrącenie.

Przykładowe zasady bezpiecznej obsługi maszyn i urządzeń w gospodarstwie rolnym:
1. Dbałość o dobry stan osłon ruchomych elementów maszyn.
2. Na czas transportu elementy tnące osłoń.
3. Nie pracuj rozrzutnikiem obornika bez zamontowanej siatki ochronnej.
4. Zadbaj o dobry stan i czystość schodków i podestów przy maszynach.
5. Dbaj o odpowiedni stan osłon i łańcuszków przy wałach odbioru mocy.
6. Agreguj maszyny i przyczepy sam – nie pozwól by między ciągnikiem, a doczepianą maszyna lub przyczepą przebywały inne osoby.
7. Używaj maszyn zgodnie z ich przeznaczeniem.
8. Maszyny parkuj tak, aby nie przeszkadzały w poruszaniu się po placach i pomieszczeniach a także nie stwarzały zagrożenia dla poruszających się w pobliżu osób.
9. Co pewien czas rób przerwy w pracy. Osoba wypoczęta lepiej skupia się na wykonywanym zadaniu, pracuje bardziej efektywnie i bezpiecznie.
10. Nie naprawiaj maszyn prowizorycznie. Podczas prac remontowych nie należy się spieszyć, a osoba je wykonująca powinna być wypoczęta.

Maszyny rolnicze mogą obsługiwać tylko osoby dorosłe, zdrowe, przeszkolone w zakresie obsługi konkretnej maszyny oraz zasad bezpieczeństwa pracy /bhp/, jak również posiadające odpowiednie uprawnienia.

Wszelkie informacje o planowanych szkoleniach, pokazach i konkursach, a także o procedurze zgłaszania wypadków, znajdują się na stronie: www.wydarzenia-prewencyjne.krus.gov.pl oraz www.krus.gov.pl (Zadania-prewencja).